język polski (7)

 

 

Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
Nowe słowa na start, klasa 7.

 

Prezentowane
wymagania edukacyjne są zintegrowane z planem wynikowym autorstwa Magdaleny
Lotterhoff, będącym propozycją realizacji materiału zawartego w podręczniku Nowe
słowa na start
w klasie 7. Wymagania dostosowano do sześciostopniowej skali
ocen.

 

Numer i temat lekcji

Wymagania konieczne

(ocena dopuszczająca)

 

 

Uczeń:

Wymagania podstawowe

(ocena dostateczna)

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę
dopuszczającą, oraz:

Wymagania rozszerzające

(ocena dobra)

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę
dostateczną, oraz:

Wymagania dopełniające

(ocena bardzo dobra)

 

Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą,
oraz:

Wymagania wykraczające

(ocena celująca)

 

Uczeń: potrafi to, co na ocenę bardzo
dobrą, oraz:

2.

Oblicza
miłości


opisuje obraz


podaje nazwy barw użytych przez malarza


wyjaśnia, dlaczego bohaterowie przedstawieni na obrazie mają zasłonięte
twarze


przedstawia skojarzenia związane z obrazem


interpretuje znaczenie barw


wyraża swoją opinię na temat obrazu


podejmuje dyskusję na temat komentarza artysty odnoszącego się do jego dzieł


porównuje obraz z innymi tekstami kultury poruszającymi temat miłości

3.

Twórca
i jego czasy –
Antoine de Saint-Exupéry


wymienia najważniejsze elementy biografii Antoine’a de Saint-Exupéry’ego


umiejscawia powstanie Małego Księcia w czasie


charakteryzuje twórczość Antoine’a de Saint-Exupéry’ego

 


wskazuje elementy autobiograficzne w książce

 


wypowiada się na temat specyfiki Małego Księcia jako książki dla
każdego


wypowiada się na temat wydarzeń historycznych współczesnych autorowi

4.,
5., 6., 7., 8.

Antoine
de Saint-Exupéry, Mały Książę

(lektura
obowiązkowa)


relacjonuje treść utworu


określa rodzaj literacki utworu


wskazuje wydarzenia i sytuacje o charakterze baśniowym i realistycznym


wyjaśnia znaczenie terminu przypowieść

 


zapisuje wydarzenia w punktach


wypowiada się na temat narracji w utworze


charakteryzuje tytułowego bohatera


charakteryzuje mieszkańców danych planet


wskazuje przyczyny wyruszenia Małego Księcia w podróż


opisuje wewnętrzną przemianę pilota


wskazuje w utworze cechy przypowieści


omawia relację pomiędzy Małym Księciem a różą


wyjaśnia symbolikę danych mieszkańców planet


interpretuje znaczenie aforyzmów znajdujących się w utworze


interpretuje decyzję Małego Księcia o odejściu


odnosi zachowania mieszkańców danych planet do świata dorosłych


omawia symbolikę podróży w odniesieniu do utworu oraz w sensie ogólnym


wypowiada się na temat relacji międzyludzkich w odniesieniu do utworu


wypowiada się na temat znaczenia dzieciństwa w odniesieniu do utworu


podejmuje dyskusję na temat obecności zachowań przedstawionych w utworze w
świecie współczesnym


omawia sposób przedstawienia relacji międzyludzkich w innych tekstach kultury


porównuje utwór z jego ekranizacją w reżyserii Marka Osborne’a

9.

Miłość
i śmierć


referuje treść wiersza


określa rodzaj literacki utworu


wskazuje podmiot liryczny w utworze


określa funkcję zwrotów do adresata


interpretuje znaczenie wiersza


wyjaśnia sens puenty utworu


wypowiada się na temat sprzeczności zaprezentowanych w utworze


podejmuje dyskusję na temat przyczyn i sensu lęku przed miłością

10.

To
też miłość


relacjonuje treść danych fragmentów


przyporządkowuje tekst do właściwego rodzaju literackiego i uzasadnia swój
wybór


określa rodzaj narracji


charakteryzuje główną bohaterkę


wskazuje w utworze cechy literatury fantastycznej


omawia funkcję elementów fantastycznych dla wymowy danych fragmentów

 


interpretuje znaczenie danych fragmentów


podejmuje dyskusję na temat skutków zetknięcia z cierpieniem


wypowiada się na temat różnych rodzajów miłości, wskazując przykłady z
wybranych tekstów kultury

11.

Twórca
i jego czasy – Juliusz Słowacki


wymienia najważniejsze elementy biografii Juliusza Słowackiego


umiejscawia romantyzm w czasie


wymienia najważniejsze cechy epoki romantyzmu

 


charakteryzuje twórczość Juliusza Słowackiego

 


wskazuje powiązania pomiędzy twórczością Juliusza Słowackiego a
światopoglądem epoki


analizuje obraz Friedricha pod kątem cech romantycznych

12.,
13., 14., 15., 16.

Juliusz
Słowacki, Balladyna

(lektura
obowiązkowa)


relacjonuje treść dramatu


wskazuje cechy dramatu


określa czas i miejsce zdarzeń


dokonuje podziału bohaterów na bohaterów realistycznych i bohaterów fantastycznych


zapisuje w punktach historię zbrodni Balladyny


charakteryzuje Balladynę


charakteryzuje Goplanę


wskazuje sceny komiczne i tragiczne


omawia cechy gatunkowe tragedii


określa funkcję świata fantastycznego w utworze


charakteryzuje różne sposoby sprawowania władzy przedstawione w utworze


określa funkcję ironii w dramacie


opisuje ewolucję Balladyny


wyjaśnia, na czym polega tragizm tytułowej bohaterki


wyjaśnia symboliczne znaczenie korony Popielów


opisuje scenę sądu i śmierci tytułowej bohaterki


analizuje wskazany plakat teatralny


formułuje na podstawie dramatu uniwersalne prawdy o ludzkiej psychice


omawia nawiązania kulturowe obecne w dramacie

17.

Prawdziwa
miłość


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


określa rodzaj literacki fragmentów utworu


wypowiada się na temat narracji fragmentów utworu


wypowiada się na temat uczucia łączącego bohaterów


omawia emocje bohaterów


interpretuje tytuł


analizuje sposób, w jaki bohaterowie mówią o chorobie

 


podejmuje dyskusję na temat opłacalności emocjonalnego angażowania się, w
sytuacji gdy istnieje ryzyko utraty kochanej osoby

18.

Jak
budować akapity i skomponować tekst


przedstawia elementy kompozycji wypowiedzi argumentacyjnej


wskazuje cechy dobrze skomponowanego tekstu


wymienia cechy składające się na wewnętrzną spójność wypowiedzi


organizuje tekst, nie zawsze zachowując logikę


formułuje plan wypowiedzi argumentacyjnej


porządkuje podaną wypowiedź


wskazuje w podanym tekście zdanie główne akapitu


tworzy wewnętrznie uporządkowane wypracowanie o umiarkowanym stopniu
spójności


koryguje dane wypracowanie


formułuje wstęp do wypracowania


tworzy wewnętrznie uporządkowane, na ogół spójne wypracowanie

 


tworzy wewnętrznie uporządkowane, spójne wypracowanie

 

19.

Jak
uzasadniać swoje zdanie


odróżnia argument od przykładu


w podanym tekście wskazuje tezę, argumenty i przykłady


formułuje argumenty do podanej tezy

 


podaje przykłady do argumentów

 


formułuje wypowiedź o wnikliwej i konsekwentnej argumentacji, popartą
trafnymi przykładami

 

20.,
21.

Teatr


omawia specyfikę teatru starożytnej Grecji


wyjaśnia znaczenie terminu przedstawienie realistyczne

 


wskazuje zmiany, jakie zaszły w rozwoju teatru


rozpoznaje elementy języka teatru w przedstawieniu


omawia specyfikę teatru elżbietańskiego


wskazuje cechy teatru antycznego obecne współcześnie


omawia relacje pomiędzy dramatem a teatrem


omawia specyfikę teatru współczesnego


wyjaśnia znaczenie terminu przedstawienie awangardowe


interpretuje wybrane przedstawienie teatralne

 


wypowiada się na temat roli reżysera w interpretacji tekstu dramatycznego


podejmuje dyskusję na temat granic wolności reżysera w interpretacji tekstu
dramatycznego


pisze recenzję przedstawienia teatralnego

22.

Fonetyka
– przypomnienie i uzupełnienie wiadomości


wyjaśnia znaczenie terminów: głoska, spółgłoska, samogłoska, litera


dokonuje podziału wyrazu na głoski


wskazuje w wyrazie samogłoski i spółgłoski


określa funkcję głoski i w podanych wyrazach


zapisuje wymowę wyrazu i wskazuje różnice pomiędzy wymową a pisownią


na ogół poprawnie wymawia wyrazy


dokonuje poprawnego podziału wyrazu


poprawnie wymawia wyrazy

 


koryguje błędną wymowę wyrazów


układa zdania ćwiczące wymowę

 

23.

Upodobnienia
i uproszczenia fonetyczne


wyjaśnia znaczenie terminów: upodobnienia fonetyczne, ubezdźwięcznienia,
udźwięcznienia, upodobnienia wsteczne i postępowe, upodobnienia
wewnątrzwyrazowe, upodobnienia międzywyrazowe, utrata dźwięczności w
wygłosie, uproszczenie grupy spółgłoskowej


wskazuje spółgłoski powodujące upodobnienia


wskazuje kierunek upodobnienia w podanych wyrazach


wskazuje upodobnienia międzywyrazowe w podanym tekście


wskazuje wyrazy, w których wolno lub należy upraszczać grupy spółgłoskowe


wskazuje wyrazy, w których nie wolno upraszczać grup spółgłoskowych


koryguje błędy w wymowie i wyjaśnia ich przyczynę

 

24.

Kiedy
pisać ą oraz ę


wyjaśnia znaczenie terminu samogłoski nosowe


referuje zasady pisowni samogłosek ą i ę w zakończeniach
wyrazów


wyjaśnia przyczynę problemu z zapisem samogłosek ą i ę

 


wskazuje przykłady wyrazów kończących się na ą i ę


wskazuje słowa, w których ą wymienia się na ę oraz ę na ą


bezbłędnie stosuje zasady pisowni ą i ę w wypowiedzi pisemnej

 

25.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: paradoks, ironia, tragedia, akapit,
argument, przykład, wypowiedź argumentacyjna, kompozycja, wewnętrzna
spójność, głoska, samogłoska, spółgłoska, upodobnienia i uproszczenia
fonetyczne


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

27.

Pochwała
życia


opisuje, co zostało przedstawione na obrazie

 


wskazuje podział obrazu na części tematyczne


opisuje postacie przedstawione na obrazie

 


omawia kolorystykę dzieła


przedstawia na podstawie wybranych źródeł cechy impresjonizmu


wypowiada się na temat wyjątkowego charakteru dzieła Renoira


wskazuje cechy impresjonizmu na obrazie


omawia wybrany obraz impresjonistyczny

28.

Twórca
i jego czasy – Jan Kochanowski


wyjaśnia znaczenie terminów: renesans, humanizm


wymienia najważniejsze etapy życia Jana Kochanowskiego


umiejscawia renesans w czasie


charakteryzuje twórczość Jana Kochanowskiego

 


wskazuje charakterystyczne cechy renesansu

 


omawia związek twórczości Jana Kochanowskiego ze światopoglądem epoki


wskazuje cechy renesansowe na obrazie Mantegny

29.

Przepis
na szczęście

(Jan
Kochanowski – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminów: fraszka, apostrofa, archaizm


relacjonuje treść fraszek


wskazuje podmiot liryczny we fraszkach


wskazuje adresata lirycznego fraszki Na dom w Czarnolesie


wskazuje archaizmy w utworach


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego w każdej z fraszek


wskazuje apostrofę i wyjaśnia jej funkcję


przedstawia współczesną formę wskazanych archaizmów


przedstawia stosunek Jana Kochanowskiego do natury na podstawie fraszki Na
lipę


wskazuje kontekst biograficzny we fraszce Na dom w Czarnolesie


omawia renesansowy charakter fraszek


podejmuje dyskusję na temat najważniejszych aspektów życia

30.

Na
scenie życia

(Jan
Kochanowski – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminów: fraszka, wiersz sylabiczny, rym, powtórzenie,
archaizm


relacjonuje treść fraszek


wskazuje archaizmy w utworach

 


przedstawia obraz młodości zawarty w utworze Na młodość


dokonuje podziału podanych fraszek na fraszki filozoficzne i fraszki obyczajowe


przedstawia układ rymów we fraszkach


przedstawia współczesną formę wskazanych archaizmów


omawia funkcję powtórzenia na początku fraszki O żywocie ludzkim


omawia funkcję środków stylistycznych użytych w utworach


omawia refleksję o człowieku zawartą we fraszce O żywocie ludzkim


podejmuje dyskusję na temat aktualności fraszki Na młodość

31.

Sztuka
życia

(Jan
Kochanowski – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminów: pieśń, cnota, pytanie retoryczne


relacjonuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny utworu


wskazuje adresata lirycznego utworu


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


podaje nazwy rodzajów rymów występujących w wierszu

 


przedstawia postawę życiową, do której przekonuje podmiot liryczny


omawia funkcję zdań rozkazujących w pieśni


interpretuje ostatnie zdanie wiersza


podejmuje dyskusję na temat cech, którymi należy się wykazać w celu
osiągnięcia „dobrej sławy”

32.

Radość
życia

(Jan
Kochanowski – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminów: pieśń, rym gramatyczny, apostrofa,
personifikacja


relacjonuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny utworu


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


podaje nazwy rodzajów rymów występujących w wierszu

 


interpretuje metafory zawarte w wierszu


omawia funkcję apostrofy pojawiającej się w ostatniej strofie wiersza


omawia funkcję personifikacji


wyjaśnia przesłanie wiersza

 


odnajduje w dowolnych źródłach informacje na temat filozofii epikurejskiej

33.

Szczęście
poety


wyjaśnia znaczenie terminów: Skamander, metafora, słowa potoczne, optymizm


relacjonuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny utworu


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


wskazuje sformułowania, które wiążą się z radością życia

 


opisuje przeżycia, których doświadcza podmiot liryczny


interpretuje metaforę powstałą na bazie związku frazeologicznego mieć
zielono w głowie


interpretuje zakończenie wiersza


wypowiada się na temat sposobów okazywania zadowolenia z życia i optymizmu

34.

Być
szczęśliwym


relacjonuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny utworu


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


dokonuje podziału wiersza na części tematyczne


omawia symbolikę ogrodu, przywołując kontekst biblijny


określa funkcję środków stylistycznych użytych w wierszu


interpretuje tytuł


interpretuje przyjęcie przez podmiot liryczny postawy wyprostowanej


omawia postrzeganie szczęścia przez podmiot liryczny


wypowiada się na temat życia i twórczości Czesława Miłosza

35.

Chwytaj
dzień


wyjaśnia znaczenie terminów: carpe diem, sentencja


referuje fragment powieści


omawia świat przedstawiony danego fragmentu utworu


określa przynależność danego fragmentu do rodzaju literackiego


charakteryzuje bohaterów występujących w danym fragmencie utworu


opisuje nastroje uczniów po wejściu do klasy


określa typ narracji występującej w danym fragmencie


wyjaśnia, w jaki sposób zacytowany na lekcji wiersz łączy się z łacińską
sentencją


opisuje przeżycia wewnętrzne wybranego uczestnika lekcji

 


wyjaśnia przesłanie prowadzonej przez nauczyciela lekcji


wypowiada swoją opinię na temat przeczytanego fragmentu


referuje treść całego utworu na podstawie książki lub filmu


omawia rolę, jaką odegrał Keating w życiu uczniów


wypowiada się na temat sposobów osiągania szczęścia

36.

Odważnym
szczęście sprzyja


referuje fragment powieści


określa przynależność fragmentu do rodzaju literackiego

 


charakteryzuje każdą z bohaterek


wyjaśnia przyczynę sporu pomiędzy bohaterkami


przytacza argumenty wysuwane przez bohaterki


interpretuje tytuł utworu


omawia argumentację bohaterek


wyraża swoją opinię na temat sporu zaprezentowanego we fragmencie


tworzy pracę pisemną związaną z tematem lekcji

37.

Wiedzieć,
czego się chce


wyjaśnia znaczenie terminów: sumo, motto


referuje fragment powieści


określa przynależność danego fragmentu do rodzaju literackiego


określa typ narracji występującej w danym fragmencie utworu


charakteryzuje bohaterów danego fragmentu utworu


dokonuje podziału treści na części ze względu na poruszane problemy


wyjaśnia znaczenie słów: Widzę w tobie grubego gościa


wylicza cechy, które wskazują na to, że Shomintsu jest dobrym trenerem

 


wyjaśnia znaczenie mądrości życiowej przekazanej przez trenera


pisze opowiadanie, którego mottem są słowa: Celem nie jest koniec drogi,
tylko posuwanie się naprzód

38.,
39.

Opis
sytuacji, przeżyć wewnętrznych i dzieła sztuki


wyjaśnia znaczenie terminów: opis sytuacji, opis przeżyć wewnętrznych,
opis dzieła sztuki


wymienia elementy składające się na opis sytuacji, opis przeżyć wewnętrznych
i opis dzieła sztuki


omawia
sytuacje przedstawione na ilustracjach

• opisuje emocje
postaci przedstawionych na ilustracjach


redaguje
opis sytuacji na podstawie podanego planu


opisuje
uczucia i stany wewnętrzne bohaterów podanej
sytuacji

• odnajduje w
dowolnych źródłach symboliczne znaczenia wskazanych elementów występujących
na obrazach


tworzy dobrze zorganizowany, jasny i zrozumiały opis sytuacji


redaguje pogłębiony opis przeżyć wewnętrznych, trafnie nazywając uczucia oraz
stany psychiczne i posługując się bogatym słownictwem


wnikliwie przedstawia przy opisie dzieła sztuki elementy charakterystyczne, w
sposób kompetentny omawia cechy artyzmu, ocenia i interpretuje dzieło sztuki,
ujawniając wrażliwość

 

40.

Akcent
wyrazowy


przedstawia zasady stosowania akcentu wyrazowego


poprawnie akcentuje przeczytane wyrazy

 


wskazuje rzeczowniki, w których akcent pada na 3. sylabę od końca


stosuje w wypowiedzi wyrazy, w których akcent pada na 3. i 4. sylabę od końca

 

41.

Kiedy
pisać i, a kiedy j


referuje zasady pisowni wyrazów, w których litera i oznacza spółgłoskę
j


referuje zasady pisowni zakończeń –i, –ji oraz –ii


na ogół poprawnie stosuje zasady pisowni i i j w podanych
wyrazach


na ogół poprawnie stosuje zasady pisowni zakończeń –i, –ji oraz
ii w podanych wyrazach


poprawnie stosuje zasady pisowni i i j w podanych wyrazach


poprawnie stosuje zasady pisowni zakończeń –i, –ji oraz –ii
w podanych wyrazach


tworzy własny tekst, wykorzystując w nim wyrazy z zakończeniami –i, –ji
oraz –ii

 

42.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: fraszka, archaizm, pieśń, wiersz
sylabiczny, rymy gramatyczne, opis sytuacji, opis przeżyć wewnętrznych, opis
dzieła sztuki, akcent wyrazowy


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

44.

Charaktery


wyjaśnia znaczenie terminów: plan pierwszy, plan drugi, tło, portret


opisuje, co przedstawia obraz


omawia sposób przedstawienia Napoleona

 


wskazuje cechy Napoleona podkreślone na portrecie

 


interpretuje wymowę obrazu


przybliża sylwetkę Napoleona


wyjaśnia znaczenie napisów znajdujących się na obrazie i analizuje ich
znaczenie w kontekście wymowy obrazu

45.

Twórca
i jego czasy – Ignacy Krasicki


wymienia najważniejsze etapy życia Ignacego Krasickiego


umiejscawia epokę oświecenia w czasie


charakteryzuje twórczość Ignacego Krasickiego

 


wskazuje cechy charakterystyczne oświecenia


omawia związek twórczości Ignacego Krasickiego ze światopoglądem epoki


omawia obraz Jana Matejki

46.

W
krzywym zwierciadle

(Ignacy
Krasicki – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminu satyra


relacjonuje treść satyry


określa rodzaj literacki utworu


wskazuje narratora


dokonuje podziału utworu na części tematyczne


charakteryzuje szlachcica oraz jego żonę


wskazuje na podstawie tekstu cechy gatunkowe satyry


omawia problem poruszony w satyrze


omawia związek satyry ze światopoglądem epoki

 


podejmuje dyskusję nad celowością ośmieszania postaw i zachowań w procesie
dydaktycznym


podejmuje dyskusję na temat zalet i wad obcych wpływów kulturowych

47.

Twórca
i jego czasy – Aleksander Fredro


wyjaśnia znaczenie terminów: romantyzm, komedia


wymienia najważniejsze etapy życia Aleksandra Fredry


umiejscawia epokę romantyzmu w czasie


charakteryzuje twórczość Aleksandra Fredry

 


wskazuje cechy charakterystyczne romantyzmu

 


wyjaśnia, na czym polegała wyjątkowość Aleksandra Fredry na tle epoki


omawia genezę Zemsty

48.,
49., 50., 51.

Aleksander
Fredro, Zemsta

(lektura
obowiązkowa)


wyjaśnia znaczenie terminów: komedia, komizm charakterów, komizm
sytuacyjny, komizm słowny, akt, scena, didaskalia, karykatura, bohaterowie
pierwszoplanowi, bohaterowie drugoplanowi, bohaterowie epizodyczni, motto


relacjonuje treść dramatu


przyporządkowuje utwór do rodzaju literackiego


określa czas i miejsce akcji


wskazuje cechy gatunkowe utworu


dokonuje podziału bohaterów na pierwszoplanowych, drugoplanowych i
epizodycznych


charakteryzuje bohaterów utworu


wskazuje wątek główny i wątki poboczne utworu


podaje przykłady różnych rodzajów komizmu

 


wyjaśnia, na czym polega komizm charakterów, komizm sytuacyjny i komizm słowny
w dramacie


wyjaśnia, na czym polega karykaturalne przedstawienie bohaterów


interpretuje tytuł dramatu


wyjaśnia sens motta


analizuje scenę oświadczyn Papkina pod względem stosowności stylu do sytuacji


analizuje zakończenie dramatu i omawia jego przesłanie


podaje przykłady przedstawienia motywu zemsty w innych tekstach kultury


wskazuje w dramacie elementy kultury sarmackiej


porównuje treść dramatu z ekranizacją Andrzeja Wajdy

52.

Silny
charakter


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


określa rodzaj narracji

 


charakteryzuje bohatera danych fragmentów utworu


omawia sposób przedstawienia przeżyć wewnętrznych bohatera


interpretuje słowa bohatera: Człowieka można zniszczyć, ale nie pokonać


analizuje sposób przedstawienia rekinów

 


podejmuje dyskusję na temat sentencji: Człowieka można zniszczyć, ale nie
pokonać
i odnosi ją do wybranych tekstów kultury

53.

Przejść
próbę


wyjaśnia znaczenie terminu wywiad


relacjonuje treść wywiadu

 


wyjaśnia, w jaki sposób bohater wywiadu definiuje ból


opisuje powód założenia fundacji i jej cele


wymienia cechy charakteru bohatera wywiadu


omawia różnice między dzieciństwem a dorosłością według Jana Meli

 


pisze charakterystykę Jana Meli


charakteryzuje postać rzeczywistą lub fikcyjną, która musiała zmagać się z
przeciwnościami losu

54.

Panować
nad życiem


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


określa rodzaj narracji

 


omawia świat przedstawiony


wskazuje problem, z którym musi się zmierzyć bohaterka fragmentów


omawia funkcję narracji pierwszoosobowej we fragmentach


wypowiada się na temat relacji pomiędzy bohaterką a doktorem


interpretuje słowa bohaterki mówiące o tym, że największym jej przeciwnikiem
jest ona sama


wyjaśnia na wybranych przykładach z tekstów kultury, co to oznacza
sformułowanie przejąć kontrolę nad własnym życiem

55.

Na
przekór stereotypom


relacjonuje treść danego fragmentu


określa czas i miejsce akcji fragmentu


wypowiada się na temat sposobu narracji


charakteryzuje bohaterów


wskazuje, co zaskoczyło Kubę podczas spotkania z Magdą


przedstawia reakcje otoczenia na związek Magdy i Kuby


wyjaśnia, dlaczego Kuba zainteresował się niepełnosprawną koleżanką


wyjaśnia, w jakim celu Magda posługuje się ironią


wyjaśnia sens tytułu


ocenia reakcje otoczenia na związek Magdy i Kuby


omawia przyczyny wzajemnego dystansu pomiędzy osobami pełno- i
niepełnosprawnymi


podejmuje dyskusję na temat sposobu postępowania wobec osób niepełnosprawnych


przedstawia tekst kultury podejmujący temat osób niepełnosprawnych

56.

Czarny
charakter


wyjaśnia znaczenie terminów: czarny charakter, komiks, wyraz
dźwiękonaśladowczy


relacjonuje treść komiksu


omawia znane sobie przykłady „czarnych charakterów” z wybranych tekstów
kultury


wypowiada się na temat sposobu prezentacji Lorda Vadera w podanym fragmencie
komiksu

 


analizuje funkcję „czarnego charakteru” w wybranym tekście kultury


przedstawia swoją opinię na temat komiksu


przedstawia fabułę Gwiezdnych wojen


omawia rodzaj rysunku zastosowanego w podanym komiksie

57.

Charakterystyka


wyjaśnia znaczenie terminów: charakterystyka, charakterystyka postaci,
autocharakterystyka, charakterystyka porównawcza


wskazuje elementy składające się na charakterystykę


omawia różnice pomiędzy charakterystyką statyczną a charakterystyką dynamiczną

 


tworzy plan charakterystyki wybranej postaci literackiej bądź filmowej


pisze charakterystykę zawierającą opis wyglądu zewnętrznego postaci i
wnikliwy opis cech charakteru, konsekwentnie poparty trafnie dobranymi
przykładami


tworzy charakterystykę porównawczą dwóch postaci literackich lub filmowych

58.,
59.

Malarstwo


wymienia etapy rozwoju malarstwa


wskazuje najważniejsze cechy malarstwa na poszczególnych etapach


rozróżnia najważniejsze typy dzieł malarskich ze względu na temat


omawia elementy języka malarstwa na wybranym dziele


ocenia dzieło sztuki według podanych kryteriów


wypowiada opinię na temat sztuki abstrakcyjnej


przygotowuje prezentację na temat wybranego artysty


tworzy pisemną recenzję wybranego dzieła sztuki

60.

Czasownik
– przypomnienie i uzupełnienie wiadomości


wyjaśnia znaczenie terminów: czasownik osobowy, czasownik nieosobowy, czasowniki
dokonane, czasowniki niedokonane


wymienia, przez co odmienia się czasownik


odróżnia formy nieosobowe czasownika od form osobowych


określa formy gramatyczne czasownika


uzupełnia zdania czasownikami w odpowiedniej formie


redaguje zdania z nieosobowymi formami czasownika zakończonymi na –no,
to


przekształca zdania, używając odpowiedniej formy czasownika

 


modyfikuje wypowiedź za pomocą zmiany aspektu


sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika

 


redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym


odmienia czasowniki kłopotliwe

61.

Strony
czynna i bierna czasownika


wyjaśnia znaczenie terminów: strona czynna, strona bierna, wykonawca
czynności, obiekt czynności, czasownik przechodni, czasownik nieprzechodni


przedstawia zasadę tworzenia strony biernej czasownika


przekształca zdania ze strony czynnej na bierną i odwrotnie


odróżnia czasowniki przechodnie od czasowników nieprzechodnich


wskazuje wypowiedzi, w których najważniejszą rolę odgrywa wykonawca czynności
oraz te, w których najistotniejszy jest obiekt czynności


wskazuje, w jakich okolicznościach używamy strony biernej


odnajduje w tekście czasowniki w stronie biernej i wyjaśnia, w jakim celu
zostały użyte

 


używa strony biernej w tekstach oficjalnych, np. w stylu urzędowym

 

62.

Imiesłowy
– nietypowe formy czasownika


przedstawia klasyfikację imiesłowów


wskazuje imiesłowy w tekście


tworzy imiesłowy od podanych czasowników


odmienia imiesłowy przymiotnikowe

 


przekształca zdania podrzędne w imiesłowy przymiotnikowe i przysłówkowe z
określeniami


przekształca wskazane zdania na konstrukcje z imiesłowami przysłówkowymi


wskazuje i poprawia błędy związane z użyciem imiesłowów


redaguje tekst z użyciem wszystkich rodzajów imiesłowów

 

 

63.

Pisownia
nie z imiesłowami


wymienia zasady pisowni nie z imiesłowami

 


stosuje zasady pisowni nie z imiesłowami


tworzy imiesłowy z przeczeniem nie


zastępuje określenia oznaczające cechy z imiesłowami z przeczeniem nie


redaguje tekst z użyciem imiesłowów z przeczeniem nie

 

64.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: charakterystyka, karykatura, komiks,
strona czynna czasownika, strona bierna czasownika, aspekt, formy osobowe
czasownika, formy nieosobowe czasownika, imiesłowy


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

66.

Ojczyzna


wyjaśnia znaczenie terminów: pierwszy plan, drugi plan, symbol, ciepła
paleta barw


opisuje obraz, uwzględniając podział na plany


wyjaśnia znaczenie czasu, w jakim powstał obraz Jacka Malczewskiego Ojczyzna,
dla jego wymowy


interpretuje symbolikę kajdan przedstawionych na obrazie

 


analizuje wpływ barw na wymowę obrazu


przedstawia podobny sposób przedstawiania ojczyzny w innych tekstach kultury

67.

Twórca
i jego czasy – Adam Mickiewicz


wyjaśnia znaczenie terminu romantyzm


wymienia najważniejsze etapy życia Adama Mickiewicza


umiejscawia epokę romantyzmu w czasie


charakteryzuje twórczość Adama Mickiewicza

 


wskazuje cechy charakterystyczne romantyzmu

 


omawia związek pomiędzy twórczością Adama Mickiewicza a ideami epoki


omawia wskazane obrazy pod kątem ich związku z epoką

68.

Poświęcić
się dla ojczyzny

(Adam
Mickiewicz – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminu powstanie narodowowyzwoleńcze


relacjonuje treść wiersza


opisuje bohaterkę wiersza Adama Mickiewicza Śmierć Pułkownika


wymienia wartości istotne dla bohaterki wiersza


wyjaśnia znaczenie terminu romantyczna legenda bohatera


interpretuje ostatnią strofę utworu


omawia funkcję porównania bohaterki wiersza do Czarnieckiego


wypowiada się na temat klimatu dominującego w wierszu


przedstawia sylwetkę Emilii Plater na podstawie dowolnych źródeł

69.,
70.

Walczyć
za ojczyznę

(Adam
Mickiewicz – poeta wymieniony w podstawie programowej)


relacjonuje treść utworu Adama Mickiewicza Reduta Ordona


określa rodzaj literacki utworu

 


wypowiada się na temat narratora


wskazuje przykłady animizacji

•wskazuje
wyrazy dźwiękonaśladowcze

 


omawia sposób przedstawienia wydarzeń


porównuje sposób przedstawienia napastników i obrońców


omawia sposób przedstawienia cara

•określa
funkcję animizacji


określa funkcję nagromadzenia wyrazów dźwiękonaśladowczych w utworze


formułuje przesłanie Reduty Ordona


przedstawia sylwetkę Juliana Konstantego Ordona na podstawie dowolnych źródeł

71.

Tęsknota
za ojczyzną


wyjaśnia znaczenie terminów: hierarchia wartości, neologizm


referuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny i adresata lirycznego

 


wypowiada się na temat adresata lirycznego


nazywa uczucia podmiotu lirycznego


opisuje kraj przedstawiony przez podmiot liryczny

•wskazuje
w wierszu neologizmy


omawia znaczenie refrenu dla wymowy wiersza


interpretuje znaczenie określenia światło-cień w kontekście wiersza


omawia funkcję neologizmów w wierszu


wypowiada się na temat hierarchii ważności podmiotu lirycznego


analizuje sposób osiągnięcia nostalgicznego nastroju wiersza


omawia obraz Józefa Chełmońskiego Bociany

72.

Twórca
i jego czasy – Henryk Sieniewicz


wyjaśnia znaczenie terminów: pozytywizm, emigracja


wymienia najważniejsze etapy życia Henryka Sienkiewicza

•umiejscawia
epokę pozytywizmu w czasie


wyjaśnia znaczenie hasła: dla pokrzepienia serc


charakteryzuje twórczość Henryka Sienkiewicza

 


wskazuje cechy charakterystyczne pozytywizmu

 


omawia genezę Latarnika


wypowiada się na temat wyjątkowości twórczości Henryka Sienkiewicza na tle
epoki


omawia hasło dla pokrzepienia serc w kontekście twórczości Henryka
Sienkiewicza

73.,
74.

Henryk
Sienkiewicz, Latarnik

(lektura
obowiązkowa)


wyjaśnia znaczenie terminów: nowela, punkt kulminacyjny, emigrant, symbol


relacjonuje treść noweli


podaje nazwę rodzaju narracji


omawia świat przedstawiony noweli


wskazuje cechy gatunkowe noweli


charakteryzuje głównego bohatera

 


przedstawia przemianę głównego bohatera


omawia przyczyny tułaczki Skawińskiego, także te niewyrażone bezpośrednio


omawia sposób, w jaki bohater reaguje na pierwsze wersy Pana Tadeusza


wypowiada się na temat sposobu postrzegania ojczyzny przez Skawińskiego


interpretuje symbolikę latarni morskiej


formułuje przesłanie utworu


wypowiada się na temat problemów, z jakimi borykają się emigranci i uchodźcy


omawia kontekst historyczny noweli

75.

Wielokulturowość


wyjaśnia znaczenie terminów: dwukulturowość, stereotyp

•relacjonuje
treść artykułu


wymienia cechy artykułu wskazujące na jego przynależność do publicystyki

•wymienia
zaprezentowane w tekście stereotypy dotyczące Polski i Polaków


przedstawia zjawisko społeczne opisane przez autorkę

 


omawia obraz Polski wyłaniający się z przywołanych w tekście wypowiedzi


podejmuje dyskusję na temat stereotypów dotyczących Polski i Polaków

 

76.

Mała
ojczyzna


wyjaśnia znaczenie terminów: wiersz biały, wiersz wolny, mała ojczyzna


referuje treść wiersza


przedstawia obraz ojczyzny wyłaniający się z wiersza


podaje nazwy środków stylistycznych użytych w wierszu


wskazuje cechy wiersza wolnego


określa funkcję środków stylistycznych zawartych w wierszu


omawia język wiersza


wypowiada się na temat własnego pojmowania pojęcia „małej ojczyzny”

 


opracowuje mapę myśli dotyczącą ojczyzny


tworzy samodzielną wypowiedź pisemną pt. „Moja mała ojczyzna”

77.

Odnaleźć
swoje korzenie


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


podaje nazwę rodzaju narracji


wypowiada się na temat narratora


opisuje świat przedstawiony


wypowiada się na temat roli opowieści w życiu narratora


omawia relację pomiędzy narratorem a światem przedstawionym


interpretuje gest kobiet z plemienia Kinte wobec przybysza


interpretuje tytuł utworu


analizuje relacje pomiędzy głównym bohaterem a utraconą ojczyzną

 


podejmuje dyskusję na temat sensu poszukiwania własnych korzeni


wypowiada się na temat kontekstu historycznego danych fragmentów

 

78.

Opuścić
ojczyznę


wyjaśnia znaczenie terminów: fantastyka, symbol


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


podaje nazwę rodzaju narracji


omawia świat przedstawiony we fragmentach utworu


wypowiada się na temat bohaterów występujących w danych fragmentach


wskazuje cechy świadczące o tym, że podany fragment nie należy do literatury
realistycznej


interpretuje symbolikę pierścienia


omawia rozważania Froda dotyczące domu

 


interpretuje symbolikę podróży Froda


przedstawia własne refleksje na temat postrzegania domu z perspektywy podróży


omawia inne, znane sobie teksty kultury należące do fantastyki (literatura,
film, komiks)


wskazuje różnice pomiędzy fantastyka a science fiction


przedstawia swoje zdanie na temat fantastyki

79.,
80.

Wypowiedź
argumentacyjna


wyjaśnia znaczenie terminów: teza, argument, wnioski


wymienia etapy przygotowywania wypowiedzi argumentacyjnej


odnajduje tezę i argumenty w podanym tekście


wymienia chwyty argumentacyjne

 


wskazuje w tekście argumenty nierzeczowe

 


formułuje wnikliwą, przekonującą i konsekwentną argumentację do podanej tezy


odróżnia wypowiedź argumentacyjną od takiej, która wskazuje jedynie związek
przyczynowo-skutkowy

81.

Rzeźba


wymienia etapy rozwoju rzeźby


wskazuje najważniejsze cechy rzeźby na poszczególnych etapach


rozróżnia najważniejsze typy dzieł rzeźbiarskich ze względu na temat


omawia elementy języka rzeźby na wybranym dziele


ocenia dzieło sztuki według podanych kryteriów


wypowiada swoją opinię na temat rzeźby abstrakcyjnej


przygotowuje prezentację na temat wybranego artysty


tworzy pisemną recenzję wybranego dzieła sztuki

82.

Zdanie
złożone – przypomnienie wiadomości


wskazuje zdania złożone


odróżnia zdania złożone współrzędnie od zdań złożonych podrzędnie


wskazuje pytanie, na które odpowiadają dane zdania podrzędne


podaje nazwy rodzajów zdań złożonych


przyporządkowuje wykresy do zdań

 


sporządza wykresy zdań złożonych

 

83.,
84.

Rodzaje
zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie


wymienia rodzaje zdań złożonych


wskazuje spójniki, przed którymi należy postawić przecinek w zdaniu złożonym
współrzędnie

 


wskazuje zdania złożone współrzędnie i określa ich typy


przyporządkowuje zdania współrzędne stosownie do podanego wykresu


wskazuje zdania podrzędne przydawkowe i formułuje do nich pytania


wskazuje zdania podrzędne dopełnieniowe i formułuje do nich pytania


sporządza wykresy zdań złożonych współrzędnie


przyporządkowuje zdania podrzędne stosownie do podanego wykresu

•sporządza
wykresy zdań złożonych i podaje nazwy typów zdań podrzędnych

 

85.

Przecinek
w zdaniu złożonym


wymienia zasady stosowania przecinków w zdaniach złożonych

 

•wskazuje
zdania złożone współrzędnie, w których brakuje przecinków

 


formułuje zdania podrzędne i stawia przecinki w odpowiednich miejscach


przekształca tekst, stawiając przecinki w odpowiednich miejscach

 

86.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: wypowiedź argumentacyjna, neologizm,
nowela, opowiadanie, wiersz biały, wiersz wolny, fantastyka, zdania złożone
współrzędnie, zdania złożone podrzędnie


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

88.

Wyobraźnia


wyjaśnia znaczenie terminów: realizm, fantastyka, paleta barw


opisuje, co widzi na obrazie


określa temat dzieła


wskazuje elementy realistyczne i fantastyczne na obrazie

 


omawia funkcję palety barw zastosowanej przez malarza


interpretuje tytuł dzieła


interpretuje znaczenie kształtu znajdującego się w centrum obrazu


na podstawie wybranych źródeł wyjaśnia znaczenie terminu surrealizm

89.

Twórca
i jego dzieło – Adam Mickiewicz


wyjaśnia znaczenie terminów: ballada, manifest, egzotyka, orient,
romantyzm

•wymienia
podróże odbyte przez Adama Mickiewicza


omawia znaczenie podróży na Krym dla poety


wypowiada się na temat znaczenia podróży dla romantyków


wyjaśnia, na czym polegał przełomowy charakter Ballad i romansów


omawia obraz Juliusza Kossaka Adam Mickiewicz z Sadykiem Paszą w Turcji

90.

Wyobraźnia
ludowa

(Adam
Mickiewicz – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminów: ballada, realizm, fantastyka, punkt
kulminacyjny, nauka moralna


relacjonuje treść ballady Świtezianka


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


ustala, jaką wiedzę na temat świata przedstawionego ma narrator

•wskazuje
elementy realistyczne i fantastyczne utworu

•wskazuje
punkt kulminacyjny


charakteryzuje bohaterów utworu


omawia stosunek narratora do opowiadanych zdarzeń


objaśnia sens nauki moralnej sformułowanej w utworze


wskazuje cechy gatunkowe utworu


podejmuje dyskusję na temat nauki moralnej wyrażonej w balladzie


wskazuje elementy estetyki romantycznej na obrazie Johna Williama
Waterhouse’a Pani z Shalott

91.

Natura
i wyobraźnia

(Adam
Mickiewicz – poeta wymieniony w podstawie programowej)


wyjaśnia znaczenie terminu sonet


relacjonuje treść wiersza Stepy akermańskie


ustala przynależność utworu do rodzaju literackiego


wskazuje podmiot liryczny


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


dokonuje podziału utworu na dwie części


wskazuje zastosowane środki stylistyczne


określa funkcję środków stylistycznych użytych w wierszu


omawia sposób przedstawienia ciszy w końcówce utworu


określa nastrój wiersza i wyjaśnia, jakimi środkami jest on budowany


interpretuje puentę utworu


omawia sposób przedstawienia natury w wybranym tekście kultury

92.

Strach
i wyobraźnia


wyjaśnia znaczenie terminów: punkt kulminacyjny, nastrój grozy


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


wypowiada się na temat narratora danych fragmentów utworu


charakteryzuje bohaterów danych fragmentów


wskazuje punkt kulminacyjny


omawia relacje pomiędzy bohaterami


interpretuje wydarzenia symboliczne zawarte w danych fragmentach


analizuje sposób tworzenia atmosfery grozy

 


wskazuje środki filmowe przydatne do przedstawienia atmosfery danych fragmentów


omawia sposób tworzenia atmosfery grozy w wybranym tekście kultury popularnej

93.

Na
skrzydłach wyobraźni


wyjaśnia znaczenie terminów: sonet, personifikacja


relacjonuje treść wiersza


wskazuje podmiot liryczny


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


wskazuje środki stylistyczne


ustala przynależność gatunkową wiersza

 


określa funkcję środków stylistycznych użytych w wierszu


wyjaśnia metaforyczny sens ostatniej strofy wiersza


wyjaśnia metaforyczne znaczenie związków frazeologicznych, w których znajduje
się słowo skrzydła


interpretuje przesłanie utworu

 


wskazuje konteksty i nawiązania

94.

Baśniowa
wyobraźnia


wyjaśnia znaczenie terminów: puenta, neologizm, symbol


relacjonuje treść utworu


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


wypowiada się na temat narratora


charakteryzuje bohaterów utworu


omawia kompozycję utworu


określa nastrój utworu


omawia funkcję neologizmów zastosowanych w wierszu


interpretuje symbolikę Dusiołka


na podstawie puenty podejmuje rozważania na temat pochodzenia zła w świecie


podejmuje dyskusję na temat popularności baśni

95.

Żyć
w świecie wyobraźni

 


relacjonuje treść fragmentów utworu


podaje nazwę rodzaju narracji

 


określa czas i miejsce akcji


charakteryzuje bohaterów danych fragmentów utworu


omawia relacje między bohaterkami


wypowiada się na temat reakcji narratorki na przyjaźń Liliany z Kasią

•omawia
funkcję wyrazów potocznych w danych fragmentach


analizuje ostatnią wypowiedź bohaterki


wskazuje wady i zalety życia w świecie wyobraźni


podejmuje dyskusję na temat ludzkiej potrzeby fantazjowania


interpretuje obraz Salvadora Dalego Miraż

96.,
97.

Rozprawka


wyjaśnia znaczenie terminów: teza, hipoteza, argumenty


referuje trzy możliwe schematy pisania rozprawki


formułuje argumenty do podanego zagadnienia


tworzy plan rozprawki na podstawie podanej dyskusji


formułuje argumenty i kontrargumenty do podanej tezy


pisze rozprawkę w której:


zawarta została właściwa teza bądź hipoteza


argumentacja jest wnikliwa, przekonująca i konsekwentna


przedstawiona została własna opinia dotycząca zadanego tematu, ujawniająca
szczególną wrażliwość/wnikliwość piszącego


tworzy prezentację na temat wybranej subkultury


wyjaśnia znaczenie terminu kontrkultura i podaje przykłady

98.

Grafika


wymienia etapy rozwoju grafiki


wskazuje najważniejsze cechy grafiki na poszczególnych etapach


odróżnia grafikę artystyczną od grafiki użytkowej


wymienia i opisuje najważniejsze techniki graficzne

 


ocenia dzieło sztuki według podanych kryteriów


przygotowuje prezentację na temat wybranego artysty grafika


tworzy pisemną recenzję wybranego dzieła sztuki

99.

Wypowiedzenie
wielokrotnie złożone


wyjaśnia znaczenie terminów: wypowiedzenie wielokrotnie złożone, zdanie
główne


dokonuje podziału wypowiedzeń wielokrotnie złożonych na wypowiedzenia
składowe


wskazuje zdanie główne w wypowiedzeniu złożonym


stosuje odpowiednią interpunkcję w zdaniach wielokrotnie złożonych


sporządza wykres zdania wielokrotnie złożonego


przekształca grupy zdań pojedynczych w wypowiedzenia wielokrotnie złożone


dokonuje opisu składniowego sporządzonego wykresu


koryguje zbyt długie wypowiedzenia wielokrotnie złożone

 

100.

Mowa
niezależna i zależna


wyjaśnia znaczenie terminów: mowa zależna, mowa niezależna


wyjaśnia różnice pomiędzy mową niezależna a mową zależną


w podanym tekście wskazuje mowę zależną i mowę niezależną


zapisuje dowolny dialog w formie mowy zależnej


przy zapisie dialogu stosuje poprawną interpunkcję


redaguje tekst, w którym wypowiedzi bohaterów zapisuje w formie mowy niezależnej

 


przekształca mowę zależna na niezależną i odwrotnie

 

101.

Zasady
cytowania cudzych tekstów


wyjaśnia znaczenie terminów: cytat, prawo autorskie, plagiat, źródło,
przypis bibliograficzny


wymienia zasady cytowania cudzych tekstów

 


stosuje odpowiednie słownictwo przy wprowadzaniu cytatów


wplata cytat w wypowiedź, stosując odpowiednie zwroty wprowadzające i znaki
interpunkcyjne


poprawnie zapisuje przypis bibliograficzny

 


opracowuje bibliografię dotyczącą podanego tematu

 

102.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: rozprawka, ballada, sonet, mowa
niezależna, mowa zależna, cytat, przypis bibliograficzny


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

104.

Dobro
i zło


wyjaśnia znaczenie terminów: realizm, źródło światła


opisuje, co dzieje się na obrazie Caravaggia Powołanie św. Mateusza


wskazuje głównych bohaterów obrazu


wypowiada się na temat strojów bohaterów


interpretuje gesty bohaterów obrazu


omawia rolę światła na obrazie


omawia kontekst biblijny


interpretuje wymowę dzieła


omawia inny wybrany obraz Caravaggia

105.

Twórca
i jego czasy – Charles Dickens


wymienia najważniejsze etapy życia Charlesa Dickensa


umiejscawia epokę wiktoriańską w czasie


charakteryzuje twórczość Charlesa Dickensa

 


wskazuje cechy charakterystyczne epoki wiktoriańskiej


omawia związek pomiędzy twórczością Charlesa Dickensa a problemami epoki

 

106.,
107., 108., 109.

Charles
Dickens, Opowieść wigilijna

(lektura
obowiązkowa)


wyjaśnia znaczenie terminów: ironia, symbol, problemy społeczne, realizm,
fantastyka


relacjonuje treść utworu


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


podaje nazwę rodzaju narracji


omawia świat przedstawiony utworu


przedstawia realia społeczne przedstawione w utworze


wymienia problemy społeczne zaprezentowane w utworze


charakteryzuje głównego bohatera


wskazuje elementy fantastyczne w utworze

 


omawia stosunek narratora do bohatera


omawia sposób przedstawienia duchów


nazywa emocje towarzyszące Scrooge’owi w czasie podróży w czasie i
przestrzeni


wyjaśnia, na czym polega wewnętrzna przemiana bohatera


określa funkcję elementów fantastycznych w utworze


wypowiada się na temat symbolicznego znaczenia świąt Bożego Narodzenia w
naszym kręgu kulturowym


analizuje sposób przedstawienia Bożego Narodzenia w Opowieści wigilijnej


wypowiada się na temat hierarchii ważności Ebenezera Scrooge’a


omawia wybraną adaptację Opowieści wigilijnej

110.

Twórca
i jego dzieło – Adam Mickiewicz


wyjaśnia znaczenie terminów: folklor, lud, dziady


opisuje obrzęd dziadów


wskazuje rodzimy folklor jako główne źródło inspiracji we wczesnej twórczości
Adama Mickiewicza


wyjaśnia powiązania pomiędzy biografią poety a tematem jego wczesnych dzieł


wypowiada się na temat sposobu postrzegania ludu przez romantyków

 

111.,
112., 113., 114.

Adam
Mickiewicz, Dziady cz. II

(lektura
obowiązkowa)


wyjaśnia znaczenie terminów: dramat romantyczny, dziady, guślarz, motto,
wierzenia ludowe, nauka moralna


relacjonuje treść utworu


opisuje miejsce i czas wydarzeń


wypowiada się na temat obrzędu dziadów


wskazuje elementy obrzędów pogańskich i chrześcijańskich


charakteryzuje bohaterów występujących w dramacie


omawia role danych uczestników obrzędu


przedstawia rodzaj kary właściwy poszczególnym duchom


omawia funkcję czasu i sposobu przywołania danych duchów

•wyjaśnia,
na czym polegała wina danych duchów


opisuje nastrój dramatu


wyjaśnia znaczenie motta utworu


wskazuje cechy dramatu romantycznego

 


analizuje sposoby uzyskania odpowiedniego nastroju w dramacie


wypowiada się na temat aktualności prawd moralnych przedstawionych w utworze


interpretuje zakończenie dramatu


wybiera dwie adaptacje dramatu i dokonuje ich analizy porównawczej


omawia elementy wiary ludowej funkcjonujące współcześnie

115.

Przebaczenie


wyjaśnia znaczenie terminów: powieść historyczna, archaizm


relacjonuje treść fragmentów utworu Henryka Sienkiewicza Krzyżacy


określa przynależność fragmentów do rodzaju literackiego


podaje nazwę rodzaju narracji


charakteryzuje bohaterów fragmentów


wskazuje archaizmy i wyjaśnia ich znaczenie

 


wskazuje cechy powieści historycznej


omawia funkcję archaizmów w utworze


analizuje postawę Zygfryda i Juranda wobec cierpienia

 


porównuje treść fragmentów z analogicznymi scenami z filmu Aleksandra Forda

116.

Między
dobrem a złem


wyjaśnia znaczenie terminu puenta


relacjonuje treść wiersza Jana Twardowskiego Podziękowanie


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego i wskazuje adresata wiersza


wskazuje użyte środki stylistyczne


omawia sposób, w jaki został opisany świat przyrody


interpretuje fragment mówiący o naturze człowieka


omawia funkcję użytych środków stylistycznych


interpretuje przesłanie wiersza


podejmuje dyskusję na temat znaczenia różnorodności świata


omawia wybrane teksty kultury podejmujące problem odmienności

117.

Ulec
złu


wyjaśnia znaczenie terminów: dyskryminacja, hejt


relacjonuje treść fragmentów utworu Ewy Barańskiej Zapomnieć Różę


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


podaje nazwę rodzaju narracji


omawia świat przedstawiony w utworze


wypowiada się na temat narratorki danych fragmentów


wymienia zasady, którymi kierowali się ważniacy rządzący klasą


omawia relacje panujące w klasie


wskazuje przyczyny zachowania narratorki po przeczytaniu powieści

 


omawia sposób, w jaki bohaterka ocenia samą siebie z perspektywy czasu


podejmuje dyskusję na temat mechanizmu dyskryminacji


omawia wybrane teksty kultury podejmujące temat dyskryminacji


przygotowuje prezentację multimedialną dotyczącą przyczyn i mechanizmów
dyskryminacji

118.

Ukarać
zło


wyjaśnia znaczenie terminu powieść kryminalna


relacjonuje treść fragmentów utworu Agathy Christie Morderstwo w Orient
Expressie


określa przynależność utworu do rodzaju literackiego


podaje nazwę rodzaju narracji


opisuje czas i miejsce akcji

•wskazuje
morderców i ich motywy


charakteryzuje Herkulesa Poirot


omawia cechy decydujące o przynależności gatunkowej utworu


omawia wpływ czasu oraz miejsca dokonania zbrodni na sposób prowadzenia
śledztwa


przedstawia, w jaki sposób detektyw odkrył prawdę

 


podejmuje dyskusję na temat wymierzania sprawiedliwości z pominięciem sądów


wypowiada się na temat innych słynnych detektywów poznanych za pośrednictwem
różnych tekstów kultury

119.

Zło
przeciw naturze


wyjaśnia znaczenie terminu reportaż


relacjonuje treść fragmentów utworu

 


wskazuje miejsce, w którym doszło do opisanej katastrofy ekologicznej


wyjaśnia, jak doszło do wyschnięcia Morza Aralskiego


omawia skutki wysychania morza


dokonuje podziału tekstu na części i nadaje im tytuły


wskazuje cechy reportażu


wyjaśnia funkcję opisu życia mieszkańców starej rybackiej osady dla wymowy danych
fragmentów


podejmuje dyskusję na temat skutków zbytniej ingerencji człowieka w naturę


wyraża opinię na temat ekologii i ruchów ekologicznych


wskazuje inne teksty kultury opisujące niszczenie natury przez człowieka

120.

Jak
czynić dobro


wyjaśnia znaczenie terminu wywiad


relacjonuje treść wywiadu

 


wskazuje przyczyny podjęcia decyzji o nakręceniu filmu


przedstawia stanowisko reżysera dotyczące obowiązków Zachodu wobec Syrii


wyjaśnia tytuł wywiadu


wskazuje fragmenty nacechowane emocjonalnie

 


wyjaśnia przyczyny zachowania polityków


podejmuje dyskusję na temat winy tych, którzy nie reagują na zło

121.

Jak
prowadzić dyskusję


wyjaśnia znaczenie terminów: dyskusja, stanowisko (teza), argument,
kontrargument, sofizmat


wskazuje cele podjęcia dyskusji


wymienia cechy dobrego dyskutanta


wymienia nieuczciwe chwyty stosowane w dyskusji


wskazuje w podanym tekście argumenty i kontrargumenty


wskazuje w podanej dyskusji nieuczciwe chwyty


formułuje argumenty i kontrargumenty do podanej tezy


bierze udział w debacie


wyjaśnia, w jaki sposób rozpoznaje się sofizmaty

 

122.

Tworzenie
i budowa wyrazów


wyjaśnia znaczenie terminów: wyraz podstawowy, wyraz pochodny, temat słowotwórczy,
formant, przedrostek, przyrostek, wrostek, formant zerowy


wyjaśnia znaczenie podanych wyrazów pochodnych


tworzy przymiotniki od rzeczowników

 


wskazuje w podanych parach wyrazów wyraz podstawowy i wyraz pochodny


wskazuje formant w wyrazie pochodnym

 


dokonuje analizy słowotwórczej podanych wyrazów

 

123.

O
wyrazach pochodnych


wyjaśnia znaczenie terminów: kategoria słowotwórcza, czasowniki dokonane,
stopień wyższy i najwyższy przymiotników oraz przysłówków


wymienia kategorie słowotwórcze


przyporządkowuje wyraz pochodny do kategorii słowotwórczej

 


tworzy czasowniki dokonane poprzez dodanie przedrostków


tworzy stopień wyższy i najwyższy przymiotników i przysłówków

 


tworzy wyrazy należące do konkretnych kategorii słowotwórczych

 

 

124.

Rodzina
wyrazów


wyjaśnia znaczenie terminów: rodzina wyrazów, rdzeń, wyraz pokrewny,
oboczność


wskazuje wyrazy należące do jednej rodziny


wskazuje wyraz podstawowy w parze wyrazów pokrewnych


podkreśla rdzeń i wskazuje oboczności w rodzinie wyrazów

 


sporządza wykresy rodziny wyrazów

 

125.

Kłopotliwe
przedrostki i przyrostki


wskazuje cechy decydujące o pisowni przedrostków z-, s-


zapisuje wyrazy, stosując odpowiednie przedrostki


zapisuje wyrazy z odpowiednimi przyrostkami -dztwo, -ctwo, -dzki, -cki


w podanym tekście poprawia błędy wynikające z błędnego zapisu przedrostków
z-, s- oraz przyrostków -dztwo, -ctwo, -dzki, -cki


tworzy własny tekst z użyciem wyrazów z przedrostkami s-, z- oraz
przyrostkami -dztwo, -ctwo, -dzki, -cki

 

126.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami i pojęciami: dyskusja, reportaż, wyraz pochodny, formant,
typy formantów,
rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń, przedrostki
z-, s-, przyrostki -dztwo, -ctwo, -dzki, -cki


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze

128.

Nadzieja


wyjaśnia znaczenie terminów: graffiti, symbol


opisuje, co przedstawia graffiti Banksy’ego There is always hope…


opisuje otoczenie, w którym artysta namalował graffiti


interpretuje symbolikę danych elementów dzieła


interpretuje tytuł dzieła w odniesieniu do jego treści


na podstawie wybranych źródeł przygotowuje prezentację na temat twórczości
Banksy’ego

129.

Dawać
nadzieję


wyjaśnia znaczenie terminów: wywiad, frazeologizm


relacjonuje treść wywiadu


wyjaśnia, dlaczego Zbigniew Religa został chirurgiem


referuje odczucia lekarza podczas przeszczepu serca


charakteryzuje Zbigniewa Religę jako lekarza


omawia emocje, jakie Zbigniew Religa odczuwał w czasie pierwszej operacji


przedstawia romantyczną stronę zawodu lekarza, którą dostrzegł Religa


interpretuje znaczenie przekształconego frazeologizmu w tytule wywiadu


wypowiada się na temat filmu Bogowie w reżyserii Łukasza Palkowskiego

130.

Sens
nadziei


relacjonuje treść wiersza Jerzego Lieberta Nadzieja


przyporządkowuje utwór do rodzaju literackiego


wskazuje podmiot liryczny


wypowiada się na temat podmiotu lirycznego


wskazuje wszystkie metaforyczne określenia nadziei


wyjaśnia, na czym polega dramat podmiotu lirycznego przedstawiony w dwóch
pierwszych wersach utworu


określa funkcję środków stylistycznych użytych w wierszu


omawia przesłanie wiersza


podejmuje dyskusję na temat szkód i pożytków płynących z nadziei

131.

Potęga
nadziei


wyjaśnia znaczenie terminu niepełnosprawność


relacjonuje treść danych fragmentów utworu


wskazuje osiągnięcia Stephena Hawkinga, o których jest mowa w tekście


przedstawia stosunek narratora tekstu do życia


omawia, w jaki sposób naukowiec postrzega swoją niepełnosprawność

 


formułuje przesłanie, które może wynikać z relacji Hawkinga na temat jego
życia


odszukuje informacje na temat ludzi, którzy osiągnęli sukces pomimo różnego
rodzaju ograniczeń

132.

Brak
nadziei


wyjaśnia znaczenie terminu kompleksy


relacjonuje treść fragmentów utworu


podaje nazwę rodzaju narracji

 


charakteryzuje bohaterów danych fragmentów utworu


wskazuje temat przewodni danych fragmentów


wskazuje źródła kompleksów bohaterki


wskazuje w tekście sformułowania pochodzące z języka młodzieżowego


porównuje opinie bohaterki o sobie samej ze zdaniem osób postronnych


wyjaśnia przyczyny zachowania Kai

 


omawia reakcję Kai na kpiny i szyderstwa


przedstawia swoją opinię na temat przyczyn agresywnego zachowania innych
wobec Kai


podejmuje dyskusję na temat obiegowego powiedzenia, że kpina boli
najbardziej


formułuje wskazówki mówiące o tym, jak radzić sobie z przemocą psychiczną

133.

Nie
tracić nadziei


wyjaśnia znaczenie terminu niepełnosprawność


relacjonuje treść danych fragmentów


podaje nazwę rodzaju narracji


wypowiada się na temat narratora


charakteryzuje narratora – bohatera


określa czas i miejsce akcji utworu


omawia funkcję zmian, jakie zaszły w życiu bohatera


interpretuje wymowę przedstawienia


wyjaśnia przyczyny wzruszenia po występie Fochatej Ady


interpretuje wymowę danych fragmentów utworu


wypowiada się na temat filmu Chce się żyć w reżyserii Macieja
Pieprzycy

134.

Wola
przetrwania


wyjaśnia znaczenie terminów: sztuka przetrwania, paradoks


relacjonuje treść danych fragmentów


omawia kompozycję tekstu


wymienia wskazówki dotyczące przetrwania w trudnych warunkach


formułuje główne przesłanie tekstu


omawia funkcję przytoczonych przez autora przykładów


wskazuje różnice pomiędzy tekstem Gryllsa a literaturą piękną


omawia wybrany tekst kultury opisujący przetrwanie w trudnych warunkach

135.

Wywiad


wyjaśnia znaczenie terminu wywiad


wymienia etapy tworzenia wywiadu


układa pytania do autora podanego tekstu

 


zbiera informacje na temat wybranej postaci, wymyśla temat wywiadu i układa
pytania


przeprowadza wywiad z kolegą/koleżanką


wskazuje błędy w podanym wywiadzie


przedstawia i ocenia wskazany przez siebie wywiad

 

136.

Prezentacja


wyjaśnia znaczenie terminów: prezentacja, mowa ciała, font, trema


wymienia etapy tworzenia prezentacji


opracowuje plan prezentacji


omawia funkcję mowy ciała podczas wygłaszania prezentacji


gromadzi materiały do prezentacji


wygłasza prezentację na forum klasy

 

137.

Skrótowce
i skróty


wyjaśnia znaczenie terminów: skrótowiec, skrót


wymienia rodzaje skrótowców


przedstawia zasady odmiany skrótowców i używania ich w zdaniach


wymienia zasady stosowania skróconego zapisu


odnajduje skrótowce w tekście


wyjaśnia znaczenie skrótowców


wyjaśnia znaczenia podanych skrótów


poprawnie stosuje skrótowce w zdaniu


poprawnie zapisuje skróty podanych wyrażeń


zastępuje podane nazwy właściwymi skrótowcami

 

 

138.

Wyrazy
złożone


wyjaśnia znaczenie terminów: wyraz złożony, złożenie, zrost


referuje zasady tworzenia wyrazów złożonych i wymienia ich typy


objaśnia znaczenie wskazanych wyrazów złożonych


odróżnia zrosty od złożeń


tworzy poprawne przymiotniki złożone


używa wyrazów złożonych w odpowiednim kontekście

 

 

139.

Pisownia
przymiotników złożonych


wymienia zasady pisowni przymiotników złożonych z łącznikiem i bez łącznika


zapisuje wyrazy, stosując zasady pisowni przymiotników złożonych z łącznikiem
i bez łącznika


w podanym tekście poprawia błędy wynikające z błędnego zapisu przymiotników
złożonych


tworzy własny tekst z użyciem wyrazów z przymiotnikami złożonymi

 

140.

Podsumowanie
wiadomości


odtwarza najważniejsze fakty, sądy i opinie


posługuje się terminami:
wywiad,
prezentacja, skrótowce, skróty, wyrazy złożone


wykorzystuje najważniejsze konteksty


wyciąga wnioski


określa własne stanowisko


poprawnie interpretuje wymagany materiał


właściwie argumentuje


uogólnia, podsumowuje i porównuje


wykorzystuje bogate konteksty


formułuje i rozwiązuje problemy badawcze